woensdag 16 januari 2013

Milou Schiepers ging op pad met Janneke - de platenspeler

Bekijk hier het filmpje van Milou




Het ontstaan van de platenspeler
Het begint in 1877 wanneer Thomas Alva Edison bezig is met het uitvinden van een
dicteermachine. Zo ontstaat er een Fonograaf. De fonograaf bestaat uit een cilinder met een
stukje tinfolie er omheen. Daarop een trechter met daaraan een naaldweergever.
Edison verbetert zijn Fonograaf, want zo heeft hij het apparaat inmiddels genoemd, door een
veermotor aan te brengen voor een gelijke snelheid en door de afspeelduur te verlengen tot 4
minuten
1889
Emile Berliner vindt de grammofoonplaat uit.

Berliner grammafoon

1925
Nadat er vele jaren alleen akoestische opnames zijn gemaakt, begint men in 1925 met
elektrische opnames. De kwaliteit wordt daardoor een stuk beter.
1950
De langspeelplaat komt op de markt. Deze is net zo groot als de 30 cm 78-toeren plaat van de
voorgaande jaren. Hierdoor krijgen de platenspelers er een tweede toerental bij namelijk 33
toeren. In Amerika zijn ze vanaf 1939 bezig met het ontwikkelen van een 45-toeren single
gemaakt van kunststof. Deze is niet meer breekbaar en de geluidskwaliteit wordt ook een stuk
verbeterd.
45-toeren wisselaar
1953
In Nederland komt de 45-toerenplaat uit. Het schijfje van 17cm moet de breekbare 78
toerenplaat gaan vervangen. Dit duurt nog tot 1956. De pickups (is een ander woord voor
platenspeler) krijgen er weer een snelheid bij. De oude twee snelheden worden vervangen door
drie snelheden: 33, 45 en 78 toeren. De nieuwe singles kan men met de LP naald draaien.
De platenwisselaar zijn ook in opmars. Vooral bij dansscholen, waar ze 10 singles kan plaatsen
op de wisselaar zodat men lang muziek heeft.
Ook radiomeubels worden voorzien van een wisselaar. Vooral handig met de toen populaire
opera's.
1958/1959
De stereoplaat komt uit. Alweer een verbetering. De (mono) koffergrammofoon met
ingebouwde versterker krijgt een extra uitgang waarop een radiotoestel aangesloten wordt als
tweede kanaal om het stereo geluid te kunnen horen. Monoplaten kan men gewoon blijven
afspelen op het apparaat via de ingebouwde mono versterker.
In 1961 wordt de stereoversterker in de grammofoon geplaatst. Ook Hi-Fi is in opmars, en
duurdere platenspelers.
1959
De laatste schellak 78-toeren plaat komt uit de pers.
1972/1975
De pickups worden beter door lichtere armen en elementen, de naalddruk loopt terug.
1982
In dit jaar wordt de Compact Disc ontwikkeld, dus de CD
1992
De LP en 45-toeren plaatjes verdwijnen, en daarmee verdwijnt na meer dan honderd jaar de
grammofoonplaat.

Wat is een platenspeler?
Een platenspeler (ook draaitafel, grammofoon of pick-up) is een apparaat om
grammofoonplaten af te spelen. De eerste grammofoons bevatten een opwindmechanisme om
de plaat te kunnen laten draaien en een hoorn om de trilling van de naald mechanisch te
versterken.
Moderne grammofoons bevatten een nauwkeurige en gestabiliseerde elektromotor om de plaat
te kunnen laten draaien en nemen de trilling van naald op met een element. Middels een
versterker wordt het kleine elektrische signaal elektronisch door bijvoorbeeld een luidspreker
weergegeven.




Techniek
De naald bevindt zich aan het einde van de naalddrager. De oorspronkelijke platenspelers
hebben een metalen naald. Deze grammofoons spelen platen af met brede groeven op een
snelheid van 78 toeren. De uitslagen van de naald worden mechanisch versterkt en hoorbaar
gemaakt. De naald slijt snel en moet na elke plaat worden vervangen.
Later werden de bewegingen van de naald elektronisch versterkt. De naalddruk kon nu veel
minder worden en de naald werd van saffier of diamant gemaakt. Doordat diamant harder is
dan saffier, gaan diamanten naalden veel langer mee (circa 2000 speeluur), en is daardoor
beter voor de plaat, omdat de plaat minder vaak met een (bijna) versleten naald wordt
afgespeeld. Het hele element werd vervangbaar.
De platen die je gebruikt voor de platenspeler zijn gemaakt van vinyl. je hebt twee soorten
platen de langspeelplaten ofte wel LP´s en de singletjes.

Hieronder een langspeelplaat en een singletje.

Langspeelplaat

Single

Geen opmerkingen:

Een reactie posten