Lisa van Ool ging met Janneke op pad - de koffiemolen

Bekijk hier het filmpje van Lisa

De koffiemolen ☕.                   

De koffiemolen die ik hier heb gebruikt komt uit omstreeks 1750.

Zoals op de molen staat kun je zien dat de molen uit Budapest komt. De koffiemolen werd vroeger gebruikt om koffiebonen te malen. Van de gemalen bonen werd koffie gemaakt.

Je gebruikte hele koffiebonen. De bonen werden er boven in gegooid en gemalen. Je moest rechtsom draaien met de hendel.

Je deed de koffie in een porseleinen filter dat rond van vorm was. Je gebruikte toen nog geen koffiefilter. Je moest zelf het kokende water er opschenken. Het water liep langzaam door de grove gemalen koffie heen en kon veel smaak opnemen (het was geen snelfiltermaling).

De koffiemolen wordt tegenwoordig niet meer gebruikt en hiervoor hebben ze nu allemaal andere technieken. De koffie uit de koffiemolen is heel erg geschikt voor pruttelkoffie, hiervoor gebruikte men de zogenaamde percolator. Een percolator is een soort  filtersysteem. 

Er waren twee soorten koffiemolens; 

De handkoffiemolen en de wandkoffiemolen. Bij de handkoffiemolen werd de handkoffiemolen vastgehouden tussen de benen en dan draaien maar. Bij de wandkoffiemolen was hij aan de wand bevestigd (zie foto). 

 

Kruidenier

Je kocht de bonen bij de kruidenier. Er was geen gemalen koffie te koop. Je kon wel de koffie bij de kruidenier laten malen. Je kreeg de bonen in een bruine papieren zak. Het was dus niet voorverpakt. De kruidenier kwam ook aan huis.

Vroeger had je veel meer middenstanders, zoals bakkers, slagers en kruideniers. In de jaren 60 van de vorige eeuw zijn er supermarkten gekomen. Dat was handig en snel, want alles was in 1 winkel en je kon het ook nog allemaal zelf pakken. 

In het filmpje vertel ik nog een paar dingetjes. 

Hoe ik aan dit voorwerp gekomen ben? 

Ik was bij mijn opa en oma en die hadden de koffiemolen op de kast staan. Mijn oma begon er van alles over te vertellen. Ik dacht, ik doe het hier over want het leek me leuk hier meer over te weten te komen. Ik heb het leuk gevonden dit project te doen. 

Maren Lutgens ging met Janneke op Pad - postzegels

Bekijk hier het filmpje van Maren

Mijn verhaal gaat over de postzegelverzameling van mijn overgrootvader, mijn vader en mijn moeder.

Over de hele wereld sparen miljoenen mensen postzegels, het is een zeer populaire hobby.

De postzegel werd bedacht in 1837. In 1840 werd de eerste postzegel in Engeland in gebruik genomen. De eerste Nederlandse postzegel is van 1 januari 1852.

Inmiddels hebben alle landen postzegels. Vroeger stond vaak een afbeelding van het staatshoofd op de postzegel, tegenwoordig zijn er heel veel verschillende afbeeldingen. Alle landen hebben ook de naam van het land op de postzegel staan, behalve Engeland. Dit land hoeft dat niet omdat zij als eerste de postzegel hebben ingevoerd.

De geschiedenis van de kinderpostzegels

In de verzamelingen die wij thuis hebben, zitten ook veel kinderpostzegels.

De eerste kinderpostzegels werden uitgegeven in 1912 in Zwitserland. De opbrengst van de zegels waren "pro juventute" betekent: voor de jeugd.

In 1923 besloot de Nederlandse regering als tweede land in de wereld om kinderpostzegels in te voeren.

De eerste Nederlandse kinderpostzegels zijn van 1924. Wij hebben daarvan 1 in ons bezit, deze was van mijn overgrootvader.

Met de eerste kinderpostzegelactie werd een bedrag opgehaald van 51.000 gulden (€23.143,-).

 In 1925 werd het comité voor kinderpostzegels opgericht. Deze moesten de verkoop organiseren en de opbrengsten eerlijk verdelen. Zij richten comités met vrijwilligers op die de postzegels moesten verkopen.

In 1930 heeft bijna iedere gemeente in Nederland zo'n comité.

In 1948 komt een onderwijzer op het idee om de kinderen van zijn school met de postzegels langs de deur te laten gaan. Dat plan vind het comité van kinderpostzegels een goed idee. Ze proberen het uit op 4 plaatsen in Nederland.

In 1949 wordt dit landelijk ingevoerd.

In 1956 doet meer dan de helft van alle basisscholen in Nederland mee aan de kinderpostzegelactie.

In 2000 worden de plaatselijke comités opgeheven en word de verkoop alleen nog door kinderen gedaan.

 

 

Daniella Theuerzeit ging met Janneke op pad - de koffiemolen

Bekijk hier het filmpje van Daniella

Wat is een koffiemolen?

De ouderwetse handkoffiemolen wordt nog nauwelijks gebruikt. Het is een huishoudelijk apparaat, waarin koffiebonen kunnen worden gemalen. Het zelf malen van de koffie heeft als voordeel dat de smaak van de koffieboon beter overkomt. De al eerder gemalen koffie verliest zijn smaak sneller dan hele bonen. Het nadeel van het zelf malen van de koffiebonen is de ongelijke grote van de korrels.

Ayrona van Wessel ging op pad met Janneke - de oude Philips radio

Bekijk hier het filmpje van Ayrona

Vroeger gebruikte mijn stiefopa deze radio in plaats van een televisie, ze zaten dan met het hele gezin rondom de radio.

Soms kwamen er ook hoorspelen op de radio, deze werden gespeeld in de studio. Er werd dan een heel verhaal vertelt en door het geluid van rommelen in bakken met kiezelstenen en het tegen elkaar slaan van kokosnoten leek het net echt!

Toen mijn stiefvader wat ouder was gebruikte hij deze radio als versterker van zijn gitaar, hij stak zijn gitaar met een kabeltje achterin de radio en gebruikte de witte toetsjes onderaan de radio om verschillende tonen te creëren.

Deze radio is gemaakt rond 1945/1950, dus in de tijd na de oorlog. Tijdens de oorlog waren er nog kleinere radio's, via deze radio's luisterden de mensen bijvoorbeeld naar Radio Oranje om zo op de hoogte te blijven van het laatste nieuws en nieuwe gebeurtenissen. Dit was echter illegaal!

Hoorspelen:

Een hoorspel of een luisterspel is een vorm van drama, waarbij alleen gebruik wordt gemaakt van geluid. De meeste hoorspelen worden dan ook voor het medium radio gemaakt. Vandaar dat het hoorspel ook wel radiodrama of radiotoneel genoemd wordt.

Zo zag een studio waar hoorspelen opgenomen werden uit:

Er werden via de radio niet alleen hoorspelen maar ook muziek uitgezonden, deze kanalen ving de radio op met een antenne. Aan de radio zelf kon je ook zien of deze

een sterk signaal had, dat zag je aan een afstemoog. Dit is een lampje bovenaan de radio, aan deze zag je hoe sterk het signaal was.

 

Radio Oranje:

Deze radio is van net na de tweede de Wereldoorlog, tijdens de oorlog had men kleinere radio's. Men luisterden vooral naar Radio Oranje. Vanuit Engeland werd Radio Oranje uitgezonden, Koningin Wilhelmina was in deze tijd ook naar Engeland gevlucht dus sprak ze soms haar land moed in.

Waarom ik dit onderwerp heb gekozen:

Ik ging met mijn moeder op zolder op zoek naar oude spullen, en toen kwam in deze mooie antieke radio tegen. Hij is geweest van mijn stiefopa en later van mijn stiefvader. Dit was ook erg handig omdat mijn stiefvader mij nu precies heeft kunnen vertellen hoe dat vroeger ging.